informacje z lipca 2010
W Polsce pociągi pasażerskie obsługiwane są przez dwóch przewoźników, funkcjonujących na obszarze całego kraju:
— Przewozy Regionalne (PR)
(dawniej: PKP Przewozy Regionalne – PKP PR),
— PKP InterCity (PKP IC).
Lokalnie (w województwach mazowieckim, dolnośląskim, kujawsko-pomorskim i pomorskim) funkcjonują także inni przewoźnicy
i kategorie pociągów, pominięte w tym opracowaniu. Pominięto także niektóre kategorie pociągów, istniejące wyłącznie w
połączeniach międzynarodowych do krajów UE.
Od 2008 roku kategoryzacja pociągów przeszła spore zmiany. Dawne pociągi pospieszne zostały przejęte przez PKP IC od PKP PR od 1 grudnia 2008 roku. W zamian 30 kwietnia 2009 roku PKP PR uruchomiło pociągi interREGIO. Później pociągi osobowe zostały przemianowane na REGIO. Utworzono także kategorię REGIOekspres. PKP PR usunęło też ze swojej nazwy człon "PKP". W okresie od 2 listopada 2009 roku do końca 2010 roku PKP IC zlikwidowało lub planuje zlikwidować kategorie: pospieszny (zamiana na TLK), ekspres (zamiana na TLK lub EIC), InterCity (zamiana na EIC).
Obecne rodzaje pociągów, w kolejności od najtańszej do najdroższej kategorii (orientacyjnie):
— przewoźnik: Przewozy Regionalne (PR):
— REGIO,
— interREGIO (IR),
— REGIOekspres (RE),
— przewoźnik: PKP InterCity (PKP IC):
— Tanie Linie Kolejowe (TLK),
— ekspres (Ex),
— Express InterCity (EIC).
W pociągach PKP IC wszystkie wagony, niezależnie od klasy, wyposażone są w przedziały. Standard przedziałów zależy od kategorii pociągu i klasy wagonu – od 8 miejsc siedzących do 2 leżących. W pociągach PR przeważnie znajdują się tylko wagony 2 klasy, bez przedziałów.
W pociągach PKP IC (oprócz TLK) wszystkie miejsca są numerowane i oprócz biletu należy wykupić miejscówkę. W nielicznych już ekspresach miejscówka kosztuje 3 PLN, w EIC – 12 PLN (w niektórych pociągach 3 PLN). W TLK miejsca są numerowane, ale nie ma obowiązku wykupu miejscówki (można ją wykupić na życzenie tylko w wagonach klasy 1). W pociągach PR miejsc numerowanych nie ma.
Ceny biletów: PKP IC (1), PKP IC (2), PKP IC – TLK, PKP IC – TLK – miejscówki, PR.
PKP IC wprowadziło promocyjne ceny biletów w pociągach TLK na trasie Wrocław – Kraków – Przemyśl, dzięki czemu cena jest podobna, jak w tańszych zwykle pociągach IR. Patrz: bilet fioletowy.
Pociągi PKP IC posiadają na ogół wagon restauracyjny (WARS). W pociągach PR wagonów WARS nie ma.
Zniżka studencka wynosi 37%. Nie mogą z niej skorzystać studenci uczelni zagranicznych. Dla grup od 10 osób istnieje możliwość zakupu biletu grupowego w cenie ok. 50% ceny biletu normalnego. Szczegóły: PKP IC i PR. W pociągach międzynarodowych można uzyskać zniżkę 30% w przypadku wyjazdu organizowanego przez uczelnię.
Zobacz też: Kategorie pociągów w Polsce.