POCIĄGI W KRAJACH B. ZSRR

Uwaga! Zmiany na Ukrainie od jesieni 2007

  • Do zakupu biletów nie są wymagane dane osobowe pasażera.
  • Wprowadzono ograniczenie ilości biletów (dziewięć), jakie może nabyć jednorazowo jedna osoba.
  • Dopłatę za pościel można wnieść tylko w kasie, przy zakupie biletu.


    Kategorie pociągów

    W Rosji, na Ukrainie, Białorusi i w niektórych innych krajach b. ZSRR pociągi dzielą się na dwie główne kategorie:

  • pociąg dalekobieżny, w skrócie po prostu pociąg
        — поезд (дальнего следования), pojezd (dalniego sledovanija),
  • elektriczka, czyli pociąg podmiejski
        — электричка, электропоезд, elektriczka, elektropojezd.

    Elektriczki kursują na krótkich trasach, łącząc miasta obwodowe (odpowiednik polskich miast wojewódzkich) z mniejszymi miejscowościami, czasem także łączą ze sobą dwa miasta obwodowe. Koszt przejazdu jest zazwyczaj ok. 3-5 razy niższy niż pociągiem dalekobieżnym na tej samej trasie. Przy tym elektriczki zatrzymują się na wszystkich stacjach, a pociągi dalekobieżne tylko na większych, niekiedy wyłącznie w miastach obwodowych. Miejsca w elektriczkach nie są w żaden sposób numerowane, nie ma podziału na klasy, wszystkie wagony są bezprzedziałowe. Bilet kupuje się na daną trasę i dany dzień. Na stacjach początkowych z reguły należy to zrobić w kasie - niekiedy wymagane jest okazanie biletu przed wejściem na peron.

    W pociągach dalekobieżnych istnieje podział na pociągi osobowe (пассажирский поезд, passażyrskij pojezd) i pospieszne (скорый поезд, skoryj pojezd), lecz rzadko zwraca się na niego uwagę. Istotny jest numer pociągu. Pociągi określone jako pospieszne mają niższe numery (np. na Ukrainie orientacyjnie numery poniżej 200). Istnieje też kategoria "pociągów firmowych" (фирменный поезд, firmiennyj pojezd) - wyróżniają się od zwykłych pociągów pospiesznych wyższą o ok. połowę ceną i wyższym standardem (nowsze wagony i wyposażenie).


    Wagony w pociągach dalekobieżnych

    W pociągach dalekobieżnych wszystkie miejsca są numerowane.

    Istnieją następujące klasy wagonów (od najdroższej do najtańszej):

  • ЛЮКС / СВ (спальный вагон), LUX / SV (spalnyj vagon)
        — wagony przedziałowe o podwyższonym komforcie z 1, 2 lub 3 miejscami do spania,
  • купе, kupé (coupé)
        — wagony przedziałowe - 9 przedziałów (kupé) z 4 miejscami do spania,
  • плацкарт (плацкартный вагон), plackart (plackartnyj vagon)
        — wagony bezprzedziałowe z 54 miejscami do spania,
  • общий вагон, obszczij vagon
        — wagony bezprzedziałowe z miejscami do siedzenia (takie wagony dołączane są rzadko).

    W składzie niektórych pociągów znajdują się wagony restauracyjne (вагон-ресторан, vagon-riestoran). Prócz tego konduktor (проводник, provodnik) sprzedaje zawsze herbatę, kawę. Zwykle także (nieoficjalnie) piwo. W każdym wagonie znajduje się ponadto ogólnodostępny bojler.

    W wagonach na ogół znajduje się kilka gniazdek elektrycznych. Mogą być one umieszczone w pobliżu wejść do toalet i w toaletach, czasem także w innych miejscach wagonu. Zdarza się, że gniazdka te działają. Jeśli nie, telefon można czasem załadować u konduktora (nieoficjalnie, za opłatą).

    Zobacz też: schemat plackartnego wagonu.


    Bilety na pociągi dalekobieżne

    Ceny biletów ustalane są na każdy pociąg odrębnie. W Rosji funkcjonuje ponadto tzw. grafik elastycznej regulacji taryf - ceny biletów wzrastają w okresach, gdy więcej ludzi podróżuje pociągami.

    Bilety kupuje się, podając zawsze: datę, numer pociągu i kategorię wagonu.

    W Rosji i na Białorusi bilety sprzedawane są wyłącznie za okazaniem paszportu lub jego kserokopii. Czasem wystarczy tylko podać nazwisko, inicjały oraz numer dokumentu - paszportu wewnętrznego (odpowiednik dowodu osobistego) lub paszportu zagranicznego. Dane te są zawsze umieszczane na biletach i sprawdzane przy wsiadaniu do pociągu. Nie ma zniżek studenckich.

    Na Ukrainie od jesieni 2007 r. do zakupu biletów nie są wymagane dane osobowe pasażera. Wprowadzono za to ograniczenie ilości biletów (dziewięć), jakie może nabyć jednorazowo jedna osoba. Teoretycznie nie można też określić numeru wagonu, w którym chce się otrzymać bilety. W praktyce wszystko to zależy od widzimisię kasjerki. Istnieją zniżki studenckie, lecz wyłącznie dla studentów ukraińskich uczelni, uczących się w trybie dziennym (stacjonarnym).

    W Rosji przy zakupie biletu otrzymuje się dwie kopie - jedną oddaje się konduktorowi po wejściu do wagonu, drugą zachowuje się przy sobie. Przy wchodzeniu do wagonu należy okazać bilet i dokument tożsamości. Wpuszczane są również osoby "odprowadzające".

    Na Ukrainie bilet wydawany jest tylko w jednym egzemplarzu. Należy go okazać przy wsiadaniu do wagonu, lecz w żadnym wypadku nie oddawać wówczas konduktorowi! Konduktor powinien odebrać bilet dopiero po ruszeniu ze stacji początkowej.

    W pociągach dalekobieżnych wszystkie miejsca są przeznaczone do leżenia/spania (z wyjątkiem nielicznych obszczich vagonov), zatem wydawana jest na nie pościel. W pociągach międzynarodowych jest ona zwykle wydawana bezpłatnie (wliczona w cenę biletu). W pozostałych pociągach aby otrzymać pościel należy wnieść dodatkową opłatę. Na Ukrainie od jesieni 2007 r. można to zrobić tylko w kasie, przy zakupie biletu (wcześniej można było też zapłacić konduktorowi).

    Zobacz też: jak czytać bilet kolejowy.